Weet je hoeveel je hersenen wegen? Zo’n anderhalve kilo, en die anderhalve kilo hersenen bestaan uit miljoenen zenuwcellen die ontelbaar veel verbindingen met elkaar kunnen maken. Hoe meer verbindingen er worden gemaakt, hoe intelligenter je wordt. Er is één voorwaarde: je moet die zenuwcellen de kans geven om steeds weer nieuwe verbindingen te maken en de bestaande verbindingen te versterken. En dat doe je door nieuwe dingen te blijven leren. Je intelligentie is niet statisch: als je op jonge leeftijd een vrij hoog IQ hebt, maar je intelligentie niet prikkelt om meer te leren, kan het zijn dat je in de loop van je leven wordt ingehaald door anderen die weliswaar met een lager IQ zijn geboren, maar zich blijven ontwikkelen. Een leven lang leren dus!
Smoesjes van “Dat kan ik niet”, “Zo ben ik nu eenmaal” of “Ik ben niet goed in wiskunde” gaan niet meer op. Breinwetenschappers hebben aangetoond dat we veel meer kunnen dan we denken. Waar het vooral op aankomt is je mindset: hoe denk je over jezelf en over je capaciteiten. Heb je een statische mindset oftewel ben je iemand die niet gelooft dat je zelf kunt veranderen? Of heb je een groei mindset: ben je iemand die gelooft in groei en ontwikkeling? Overigens gaat de smoes “Zo ben ik nu eenmaal” ook niet op voor je mindset: ook die kun je veranderen!
Iemand met een statische mindset zegt: hier ben ik goed in of hier ben ik niet goed in, m.a.w. het is zoals het is en het wordt niet anders. Als je een groei-mindset hebt, zul je zeggen: hier ben ik nog niet zo goed in, maar ik ga het op een andere manier proberen. Mensen met een statische mindset zijn vooral gevoelig voor hoe ze beoordeeld worden, terwijl mensen in de andere categorie kijken hoe ze iets kunnen leren en hoe ze het de volgende keer beter kunnen doen. Mensen met een statische mindset geven daardoor veel sneller op, de groei-mindsetters zijn doorzetters.
Het is wetenschappelijk bewezen dat het brein verandert als we hard werken om zelf te veranderen. Wat is daarvoor nodig? Op de eerste plaats natuurlijk de wil om iets nieuws te leren, om iets in jezelf te veranderen. Vervolgens de vaardigheden om het te leren en die vaardigheden kun je dus ontwikkelen. Stel, je bent nog niet zo goed in communiceren. Dan is het verstandig om bij jezelf na te gaan: Wat vind ik er moeilijk aan? Is het moeilijk om mijn mening te formuleren? Misschien kun je dat wel, maar ben je bang afgewezen te worden. Hoe scherper je de oorzaak in beeld hebt, hoe beter je aan de oplossing kunt werken. Ten slotte moet je het natuurlijk ook gaan doen! Gewoon uitproberen. Wat gebeurt er als ik mijn mening geef? Misschien gaat het meteen goed. Misschien ontdek je dat je het niet goed verwoordt en ga je vooraf oefenen. Lukt het op de ene manier niet, bedenk dan een andere strategie. En het moment zal komen dat het goed gaat. Weer iets geleerd en je hersenen hebben nieuwe verbindingen gemaakt. Op naar de volgende uitdaging!
Bovendien is het leuk om nieuwe dingen te leren. Een nieuwe cursus, een nieuwe hobby, elke keer gaat er een wereld voor je open. Hoe vaak heb ik mensen niet horen zeggen dat ze met de meeste voldoening terugkijken op de periode waarin ze een studie of opleiding deden. Zelf ben ik vorig najaar begonnen met een opleiding rondom stressreductie (daarover na de zomer meer). Terwijl ik vroeger helemaal niets had met biologie, ben ik nu gefascineerd door de samenhang tussen spieren, zenuwen en ons brein. Ik geniet ervan om nieuwe informatie te lezen, om nieuwe mensen te leren kennen, om samen te werken enz. Zeker nu ik weet dat mijn hersenen erbij gedijen!