Nooit meer te druk

“Hoe is het?” Hoe vaak overkomt het je niet dat deze vraag gevolgd wordt door het antwoord: “Druk” of zelfs “Druk, druk, druk.” Toen ik in de kerstvakantie het boek van Tony Crabbe las met de veelbelovende titel Nooit meer te druk, werd ik hard geconfronteerd met de realiteit dat ik de vraag hoe het met me ging meestal beantwoordde door iets te vertellen over hoe goed of slecht ik in staat was met alle drukte om te gaan. Alsof dit het belangrijkste in mijn leven is! Ik besefte dat ik meer dan me lief was bezig was met een continue worsteling met drukte. Dat besef kwam hard binnen en maakte me meer dan nieuwsgierig naar wat Tony Crabbe me te bieden had.

Waarom zijn we zo druk?
Het is niet verbazingwekkend dat de meeste mensen het gevoel hebben het (te) druk te hebben – en onder druk te staan - als gevolg van de onophoudelijke stroom informatie waar we dagelijks mee te maken hebben in de vorm van e-mails, appjes, social media en allerlei andere zinvolle en zinloze informatie. Bovendien lijkt het erop dat de eisen die aan ons worden gesteld steeds hoger zijn. Hoe vaak hoor je niet dat werknemers hetzelfde moeten doen dan een paar jaar geleden, maar nu met minder mensen? Bovendien bieden de digitale hulpmiddelen die ons werk gemakkelijker en ons leven aangenamer zouden moeten maken – niet op de laatste plaats de smartphone –  vaak zo veel nieuwe mogelijkheden dat ze tot nog meer drukte leiden. 

De prijs van drukte
We betalen een grote prijs voor al die drukte in de vorm van een continue overbelasting. De gevolgen daarvan liegen er volgens wetenschappelijk onderzoek niet om: verminderde denkkracht, prestatieverlies, geheugenklachten, verhoogd risico op hart- en vaatziekten en een verzwakt immuunsysteem. Drukte maakt niet gelukkig: het geeft je minder tijd en ruimte voor relaties, voor persoonlijke groei, om een bijdrage te leveren aan de gemeenschap en om je te ontspannen. Kortom: hoog tijd om van die drukte af te komen, om te gaan leven in plaats van overleven. Dus begon ik het nieuwe jaar met het voornemen nooit meer te zeggen dat ik het druk had. Ik merkte dat alleen al dat voornemen me kracht en rust gaf. Ik moest denken aan het gebaar van prins Claus toen hij tijdens een lezing demonstratief zijn stropdas afdeed: weg met dat knellende onding! 

Timemanagement werkt niet
Weg dus met die drukte … maar hoe? Een van de prikkelende stellingen van Tony Crabbe is dat timemanagement niet werkt. Waarom? Het helpt je om efficiënter te werken, dus nog meer gedaan te krijgen in de tijd die je hebt. Met andere woorden, het zorgt ervoor dat je het nog drukker krijgt. En dat is nou juist waar we vanaf willen! Tony Crabbe zegt: probeer niet meer maar minder te doen, maar dan wel de goede dingen, en op de goede manier. Natuurlijk is het handig om je bezigheden te organiseren, maar om drukte écht op te heffen heb je drie dingen nodig:

• beheersing: het managen van je aandacht;
• onderscheiding: inzetten op je eigenheid in plaats van productie maken;
• betrokkenheid: uitgaan van je kernwaarden en genieten van je betrokkenheid bij mensen en bij wat je doet.

Leer surfen op de informatiestroom
Informatie komt in golven op ons af, en daar komt geen eind aan. Dat is een gegeven en hoeft helemaal geen probleem te zijn als we het idee loslaten dat we overal wat mee moeten. Wat we nodig hebben is de vaardigheid van een surfer, die kiest op welke golf hij meegaat, zijn eigen koers vaart en zorgt dat hij zijn evenwicht bewaart. Als surfer zul je nooit de zee onder controle hebben, maar je kunt wel leren om in balans te blijven op de golven die je uitkiest. We moeten de behoefte loslaten om op alles en iedereen te reageren en ons niet laten leiden door alle input, maar op de output die wel willen leveren. Dat vraagt soms om lastige keuzes, maar als we bereid zijn die te maken en onze eigen koers te varen, dan levert dat heel veel rust en kracht op omdat je je richt op de dingen die er echt toe doen. Wat wil je echt, in je werk en privéleven? Wat ben je bereid om op te geven voor de dingen die het allerbelangrijkst voor je zijn? 

Surfen doe je met je volle aandacht, anders ga je zo kopje onder. Dat geldt ook voor alles wat we doen in ons dagelijks leven. Doe dus één ding tegelijk en houd je aandacht daarbij. Voorkom dat je jezelf voortdurend laat afleiden en blijft schakelen tussen activiteiten. En neem geregeld rust, zonder direct weer in je telefoon te duiken.

Onderscheid je door de dingen die je doet
Druk zijn is een waardeloos merk. Wanneer je jezelf en anderen het beeld van jezelf geeft als iemand die (te) druk is, focus je op je hulpeloosheid. Dat is weinig aantrekkelijk voor jezelf en anderen. Denk na over wat jou onderscheidt van anderen. Wat is jouw voornaamste bijdrage? Focus op die dingen waardoor je de meeste impact maakt met jouw kwaliteiten, zodat je van de grootste betekenis kunt zijn voor je omgeving. Waar wil je om bekend staan? Waarvoor wil je dat ze bij jou aankloppen? Houd het simpel en leef ernaar. Dit vraagt zelfbeheersing en zelfvertrouwen. Bouw dit op door jezelf uitdagende maar haalbare doelen te stellen en sta jezelf toe om te leren van je fouten. 

Een van de dingen waar ik mezelf de afgelopen maanden op betrapte is dat ik coachingsgesprekken met studenten vooral efficiënt aan het organiseren was en soms zag als iets wat ik tussendoor moest doen. Enigszins beschaamd herinnerde ik mezelf aan mijn persoonlijke missie: Ik inspireer om te groeien. Vanaf dat moment heb ik elk gesprek weer met mijn volle aandacht en voldoende tijd en ruimte in mijn hoofd gevoerd.

Wees betrokken
Doordat we vaak zo druk zijn en ons opgejaagd voelen, zijn we vooral bezig met dingen gedaan te krijgen en voelen we ons minder betrokken bij wat we doen en bij de mensen voor wie we het doen. Hoe gemakkelijk je in deze valkuil trapt, merkte ik een tijdje geleden toen Lidy me erop wees dat ik ’s avonds nog zo vaak met mijn laptop bezig was. “Ik mis je.” Dat kwam binnen. Ik besefte dat het me nog niet helemaal lukte om aandacht te geven aan wat het allerbelangrijkste voor mij is. 

Nooit meer te druk… Hoewel ik al heel lang met persoonlijk leiderschap bezig ben, moet ik toegeven dat ik veel van dit boek heb geleerd. Niet allemaal nieuwe dingen, maar wel dingen die mijn ogen (opnieuw) hebben geopend. Een aanrader voor iedereen die op zoek is naar meer balans en voldoening in zijn leven. En voor wie er écht werk van wil maken is ook het werkboek van harte aanbevolen.